Alaska heeft nog altijd het imago van de onaangeraakte natuur. Er zijn twee mensen die zulke natuur perfect in beeld hebben gebracht: Walt Disney in de film Bambi, en Bob Ross met zijn schilderijen.
Van Disney weet ik het niet, maar Bob Ross heeft zich door Alaska laten inspireren. Hij woonde daar en schilderde bossen zoals bossen moeten zijn: uitgestrekt, aan de rand van een meer, en hier en daar bedekt met sneeuw.
Niets voor stadsmensen dus. Stel dat een New Yorker langer dan een maand in Alaska blijft, dan kan dat maar twee redenen hebben: hij is op doorreis maar is door geldgebrek genoodzaakt zijn reis te onderbreken, of hij is daar tijdelijk gestationeerd. Dat laatste overkomt dokter Joel Fleischman in de tv-serie Northern Exposure, en via hem horen we alle vooroordelen van de grote-stadsmens over de buitengewesten. Alaska, dat is het land van beren, penguins en olieleidingen, en ze eten er mooseburgers.
Alaska is voor hem de uithoek, het Verweggistan van Amerika. De verhouding tussen natuur en mens is er duizend tegen één en de mens schikt zich naar de natuur. Joel kan niet aan Alaska wennen.
Dat kunnen alleen mensen die op een bepaalde manier geschift zijn. De makers van Northern Exposure geven de inwoners van Cicely, Alaska, en hun belevenissen met duidelijk genoegen een weird karakter mee, waarmee de serie zich onderscheidt van de doorsnee Amerikaanse serie. We zien een allegaartje aan personages, elk met een rijk verleden en elk behept met zeer menselijke tekortkomingen. Zo woont in Cicely ex-astronaut Maurice, die samen met zijn veel jongere vriendin, ex-cheerleaderkampioene Shelley in Alaska is blijven hangen en daar een bestaan als grootgrondbezitter heeft opgebouwd. Zijn vriendin raakt hij kwijt aan de plaatselijke cafehouder Holling, evenals Maurice een vijftiger, en Maurice schikt zich in de grillen van de natuur.
Zijn tegenhanger is Chris, de ex-gevangene die de plaatselijke radiozender, eigendom van Maurice, beheert. Chris-in-the-Morning voorziet de bevolking van nieuws, muziek en veel persoonlijke overpeinzingen waarvoor hij talloze filosofen raadpleegt: 'The truth is like a lizard. It leaves its tail between your fingers and runs away knowing full well it will grow a new one in a twinkling.'
Zo nu en dan krijgt Chris het op zijn heupen en gaat op zoek naar zijn missie in het leven. Zijn visioen is het een koe een luchtreis te laten maken waarvoor hij een ingenieus slingerapparaat van een meter of twintig hoog ontwerpt. Maar niemand wil een koe aan het ritueel opofferen zodat het uiteindelijk een vleugel wordt die na een brand tussen de ruïnes is blijven staan en nu, na een reusachtige zwaai langs de heldere blauwe hemel van Alaska, in het ravijn een laatste rustplaats vindt. Dat alles onder het goedkeurend oog van het gehele dorp, want de natuur moet zijn loop hebben en Chris zijn visioen:
In Alaska wonen zoals bekend veel Indianen. Dorothy Tannen vertelde eens tijdens een lezing in Amsterdam dat in Alaska lange pauzes tussen woorden en zinnen vallen en dat mensen daardoor een langzame, zo niet achterlijke indruk maken, zeker op de snelle sprekers uit New York.
Van dit gegeven wordt in Northern Exposure dankbaar gebruik gemaakt. Joels assistente Marilyn praat in twee-woordzinnen, maar regelt des te efficiënter Joels praktijk. Ook blijkt zij alles van real estate te weten.
De jonge Indiaan Ed, die zoals het een Indiaan betaamt een buitengewoon goed opmerkingsvermogen heeft, blijkt eveneens een passende hobby te hebben. Ed maakt in de eenzaamheid van Alaska speelfilms en correspondeert met de groten der aarde zoals Woody Allen, Martin Scorscese en Francis Coppola, die hem nuttige adviezen geven. Joel probeert zich thuis te voelen in Alaska, maar hunkert naar een bagel uit New York.
Wie ooit de film Bagdad Café heeft gezien, herkent in Northern Exposure hetzelfde type passanten, voortdurend op pad en behept met een klein verlangen iets groots te volbrengen, dat echter blijft steken in het leven van alledag. De karakters tonen bovendien het onverwachte, onvoorspelbare van ieder mens, het vermogen om zeer tegenstrijdige eigenschappen in één persoon te verenigen. Dat is aangenaam en werkt bevrijdend.
Zo komen ook alle vooroordelen aan bod. Joel is een jood en daar worden onbekommerd grapjes over gemaakt. ('I didn't know you Jewish people were tall enough to care about basketball,' zegt Maurice tegen Joel). Cicely is genoemd naar de lesbische vrouw die het in de vorige eeuw als een idealistische kunstenaarskolonie had gesticht, maar astrounaut Maurice krijgt de kriebels als twee homofielen een huisje van hem huren.
Chris heeft een tweelingbroer die even zwart is als hij blank. Bernard is in Afrika op zoek naar zijn roots en komt zo nu en dan binnenvallen. In hun conversatie valt op dat ze met dezelfde intonatie spreken, die van Chris (Maurice: 'You don't sound black. Truth is Bernard, if I close my eyes, you sound as white as Casper.'), en als er muziek gedraaid wordt zien we vier voeten het ritme (dat van broeder Bernard) meetikken.
De inwoners van Cicely, Alaska, gaan kortom heel ontspannen met elkaars eigenaardigheden om, maar voor een Amerikaanse serie kan een dergelijke tolerantie kennelijk alleen in een afgelegen gebied tot bloei komen. Een modern Walden, op een plek waar de natuur de mens overweldigt.
De serie Northern Exposure was in 1995 voor het laatst te zien en is sinds vorig jaar op dvd verkrijgbaar. Gelukkig maar, NE moet blijven!
